Tunnelvisie van college en ProRail niet overtuigend

Ga aan de slag met de Fietsersbond Variant en hou de tunneloptie achter de hand

P1110391

De gemeenteraad van Castricum bespreekt donderdag 8 december 2022 voorstellen van het college van B&W over Dorpsstraat autoluw en lange termijn maatregelen voor Beverwijkerstraatweg. Het college wijkt af van het coalitieakkoord en wijst de Fietsersbond Variant af voor de toekomst. De Fietsersbond is zeer kritisch over het onderzoek en de plannen van het college.

De Fietsersbond is blij met de intentie van de gemeente om de Dorpsstraat autoluw te maken en de Stationsweg en de overwegomgeving veiliger, maar vindt de onderbouwing en diepgang van de analyse volstrekt onvoldoende om op termijn voor een (centrum)tunnel te kiezen. Wij zien de keuze voor zo’n tunnel nog steeds als slecht voor Castricum. Onze inzet blijft gericht op het gefaseerd invoeren en optimaliseren van het Fietsersbond plan, gericht op de verre toekomst.

Wij zien bestuursvoorstellen en een onderzoek die er te veel op gericht zijn om er snel een autotunnel door te drukken. Lees via deze link ons voorstel aan het gemeentebestuur en hieronder een samenvatting van onze analyse en onze perspectieven voor de toekomst.

UPDATE 22 december: link naar de Fietsersbond reacties op de FAQ van het college van 21 december.

Inhoud

  1. Dorpsstraat autoluw
  2. Doorfietsroute via Dorpsstraat-Stationsweg- Beverwijkerstraatweg
  3. Veiliger op en rond de overweg
  4. Wachten bij de overweg
  5. Beverwijkerstraatweg of N203
  6. Verkeerseffecten van een centrumtunnel
  7. Tunnelvisie bij de overheid
    1. Beperkt toekomst-scenario
    2. Onze reactie op de afwijzing van een gelijkvloerse variant door ProRail
  8. Het Fietsersbondplan in onderzoek en bestuursvoorstellen
  9. Reactie op het plan van Dave van Ooijen
  10. Aandachtsgebied van de Fietsersbond

1. Dorpsstraat autoluw

De Fietsersbond pleit al jaren voor autoluwere hoofdfietsroutes (link naar een kaartje van het het fietsnetwerk) met relatief weinig autoverkeer. Dat kan in de hele Dorpsstraat bereikt worden door een (permanente) autoknip, bij voorkeur in het hele gebied van de weekmarkt (link naar ons voorstel uit 2019), zodat ook de Burgemeester Mooijstraat autoluwer wordt – dat is namelijk ook een hoofdfietsroute.

Iedereen beseft, dat geen doorgaand verkeer door de Dorpsstraat ongetwijfeld effecten heeft op verkeer in de omringende wijken. Daartoe zijn in het Fietsersbondplan (lees meer via deze link) nadrukkelijk voorstellen opgenomen om dat sluipverkeer te voorkomen.

2. Doorfietsroute via Dorpsstraat-Stationsweg- Beverwijkerstraatweg

De overheid wil dit tracé opnemen in het provinciale doorfietsroute-netwerk. Dus moet de fietsveiligheid en doorstroming van fietsverkeer op orde worden gebracht (met 90% provinciale subsidie). Dat betekent bijvoorbeeld: de drukke autostroom ongelijkvloers kruisen en geen of minimale wachttijd voor het spoor – dus is een fietstunnel noodzakelijk — en in de Dorpsstraat geen obstakels (paaltjes!) – en een autoknip afdwingen met camerabewaking.

Overigens ziet de Fietsersbond veel nadelen met het door de overheid gekozen doorfietsroute tracé tussen Alkmaar en Beverwijk. Enerzijds past zo’n regionale fietsroute slecht in een winkel-, uitgaans- en verblijfsgebied en anderzijds wordt de route negatief beïnvloed door de weekmarkt, evenementen en afsluitingen tijdens de weekendavonden. Daarom adviseert de Fietsersbond een ander tracé (namelijk Westelijk langs het spoor). Een route die korter is en duidelijk minder ernstige knelpunten heeft.

3. Veiliger op en rond de overweg

Met de zogenaamde LVO-maatregelen willen ProRail en gemeente het veiliger maken voor auto’s en treinen op de spoorwegovergang. Dat steunen we van harte, alleen hebben we geconstateerd, dat de veiligheid van fietsers en voetgangers bij het plannenmaken vooralsnog minimale aandacht krijgt – wij blijven met voorstellen komen en het kritisch volgen!

Tijdens de pilot Dorpsstraat autoluw zagen we op de Stationsweg veel ongewenst kerende auto’s die uit Schoutenbosch kwamen, wat onnodig gevaar en stress oplevert voor fietsers en voetgangers. Daarom stellen we voor om de LVO-maatregelen op dit punt aan te scherpen: geen verkeer in of uit Schoutenbosch.

4. Wachten bij de overweg

De overheid heeft veel zorgen voor de veiligheid van automobilisten op de overweg, maar voor fietsers en voetgangers blijft het ook in de verre toekomst veilig genoeg wordt beweerd, daarbij wil men in de toekomst denkt aan bomen zoals bij overweg Kramersweg – waar vaak te haastige fietsers in paniek raken omdat ze opgesloten raken tussen de bomen. Hoe dan ook, de Fietsersbond maakt zich hier zorgen over en begrijpt het verschil in urgentie van de overheid niet.

De belangrijkste reden om op lange termijn voor een tunnel te kiezen is, dat automobilisten in de toekomst door de langere wachttijden in het spits roekeloos gedrag gaan vertonen en maniakaal door of om dichte spoorbomen heen gaan rijden. Zo begrijpen we.  Nu kun je dergelijk gedrag ontmoedigen door allerlei maatregelen (camerabewaking, midden-geleiders op de weg, etc.), tevens lazen we in een onderzoek begin dit jaar dat dat effect wel mee kan vallen, omdat het over het algemeen om chauffeurs gaat die de situatie al goed kennen. Daarbij schat de Fietsersbond dat in de spits 90% van de automobilisten een alternatieve route heeft – namelijk via de N203! Vreemd genoeg zien we dat inzicht nergens door de overheid of onderzoeksbureau GoudAppel onderzocht.

5. Beverwijkerstraatweg of N203

Het lijkt logisch om met de auto via de Beverwijkerstraatweg naar Heemskerk of Beverwijk te rijden, maar als je op Google-Maps de reistijden vergelijkt is het voor veel Castricummers, Bakkummers en Limmers sneller om via de N203 te rijden, of het gaat om slechts een paar minuten langer rijden.

Verkeerskundigen zeggen dat het ‘verplaatsen van de verkeersstroom van de Beverwijkerstraatweg naar de N203 om extra capaciteit vraagt op de N203. Nu lezen we in het laatste onderzoeksrapport van GoudAppel dat provincie en gemeente nu al inzien dat niet alleen de veiligheid, maar ook de capaciteit van de N203 sowieso onvoldoende is. Dus waarom niet doorpakken en de veiligheid en capaciteit aantrekkelijk maken voor automobilisten die nu via de Beverwijkerstraatweg gaan?

Naast het aantrekkelijker maken van het N203-alternatief, kunnen er natuurlijk vele maatregelen worden bedacht die de route via de Beverwijkerstraatweg ontmoedigen. Wij dringen daar steeds op aan, maar zien daar bij de overheid te weinig animo om dat serieus te onderzoeken.

6. Verkeerseffecten van een centrumtunnel

Hoewel zo’n lange bochtige tunnel onveilig lijkt voor auto’s, verwacht iedereen dat de tunnel ervoor zorgt dat er extra verkeer door Castricum wordt geperst. Dramatisch voor fietsers op de Mient, kruispunt Vinkebaan en Ruiterweg en slecht voor de ‘oversteekbaarheid’ van de rest van de ‘doorgaande’ wegen door kern Castricum. In 2012 werd het verkeerseffect van een centrumtunnel als ‘zeer slecht voor Castricum’ ingeschat; er is geen enkele reden om aan te nemen dat dat nu anders is.

Bovendien zien we veel verkeersuitdagingen rond de uitgang van de tunnelbak met een Zuidelijke centrumtunnel, waardoor wij zeer ongerust zijn dat fietsers daar uiteindelijk in de verdrukking komen.

Al deze nadelen wegen volgens ons niet op tegen de relatieve rust op de autoluwere Stationsweg en autoluwe overweg.

Opmerkelijk is dat we de gemeentelijke projectleider horen zeggen dat de gemeente het verminderen van het verkeer via de Beverwijkerstraatweg in het kader van de tunnelkeuze goed wil onderzoeken (en aanpakken?), terwijl juist het verminderen van dat autoverkeer een belangrijk onderdeel is van het Fietsersbondplan, maar door de overheid en GoudAppel  niet serieus werd onderzocht en nota bene door GoudAppel als minpunt werd vermeld bij de onderzochte ‘gelijkvloerse variant’; voor de tunnel een onderzoek waardig, maar voor een gelijkvloerse variant niet, een opmerkelijke tegenstrijdigheid.

7. Tunnelvisie bij de overheid

  1. Beperkt toekomst-scenario

Afgezien van bovengenoemde twijfel aan de conclusies is het onderzochte scenario van de onderzoeken te beperkt.  Twee kenmerken daarvan vallen op. Ten eerste wordt als een soort natuurverschijnsel ervan uitgegaan dat er een ‘autonome groei’ van het autoverkeer aankomt waarvoor de bestaande autostromen extra faciliteiten moeten krijgen met extra infrastructuur – een centrumtunnel –; daarbij wordt er geen rekening gehouden, hoe provincie/rijk zullen omgaan met toekomstige mobiliteit. Ten tweede wordt daarbij geen rekening gehouden met een alternatieve route – N203 –, want die route krijgt onvoldoende capaciteit (een politieke keuze van de provincie!) om Castricum te ontlasten.

  1. Onze reactie op de afwijzing van een gelijkvloerse variant door ProRail

Analyse ProRail

Hoewel de precieze onderbouwing onbekend is, lijkt ProRail alleen uit te gaan van dit scenario bij de afwijzing van een gelijkvloerse variant op lange termijn (PHS, 2036 of later), ook lijkt er door ProRail van te worden uitgegaan dat het nodig, maar onmogelijk is om 30%-50% minder autoverkeer via de overweg gaat rijden.

Onze scepsis over de stelligheid van ProRail

Wij drongen vruchteloos bij ProRail aan op meer transparantie en kregen het niet> Wij vinden dit gebrek aan transparantie niet acceptabel.

Wij schreven hierover het volgende in een brief aan de gemeenteraad:

Hoe dan ook, er blijven bij ons twijfels over de onderbouwing van de afwijzing door ProRail van een gelijkvloerse oplossing met PHS. Dit is nu ons beeld:

  1. Zonder de onderbouwing zijn die percentages en de ProRail ‘blokkade’ van een gelijkvloerse variant niet goed te wegen. Zonder de onderbouwing kan het niet naar waarde worden geschat en kan er niet worden meegedacht. Dus blijft het gevoel dat er meer op is af te dingen dan bij de volgende twee punten.
  2. Die eis in het onderzoeksrapport dat een gelijkvloerse variant 30% minder autoverkeer moet hebben, zou zomaar haalbaar kunnen zijn. Zeker is dat het geval als je ervan uitgaat dat in de spits ongeveer 30% van het verkeer op de overweg doorgaand is (onze inschatting, want betrouwbare gegevens zijn er niet) en bovendien veel Castricummers zelf onnodig via deze route rijden. Een deel van hen kan op andere gedachten worden gebracht; bijvoorbeeld alleen al omdat te grote drukte bij de overweg de automobilisten stimuleert om toch maar via de N203 te gaan.
  3. De door Hans Maarten Parigger aangehaalde tegenstrijdigheid, dat ons spoortracé ongeveer als een van de laatste (in 2045) aan de beurt komt met de uitrol ERTMS is schrijnend. Dat zou immers voor een forse beperking van de dichtligging kunnen zorgen. Daardoor lijkt de onderbouwing van de ProRail afwijzing van een gelijkvloerse oplossing voor PHS (vanaf 2036) op zijn minst ongeloofwaardig.

Aanvulling: de afwijzing van de Fietsersbond Variant door ProRail wordt onder andere veroorzaakt doordat ProRail geen maatregelen kon vinden die de dichtligtijden van de spoorbomen zou verminderen. ERTMS bleef buiten dat onderzoek omdat het in 2036 nog niet beschikbaar zal zijn op het baanvak.

8. Het Fietsersbond plan in onderzoek en bestuursvoorstellen

In de plannenmakerij voor de lange termijn wordt een ‘gelijkvloerse oplossing’ onderzocht, maar komt het plan van de Fietsersbond (lees meer via deze link) slechts gedeeltelijk aan bod. Wij hebben de gemeenteraad daar uitgebreid over geïnformeerd (samengevat in een matrix, te bekijken via deze link

9. Reactie op het plan van Dave van Ooijen

Mede-denktank-lid Dave Van Ooijen kijkt vanuit een ander perspectief – het spoorboekje – naar de voorstellen. Zijn conclusie is ongeveer gelijk aan die van ons. Daarbij denkt hij aan inkorten van de sprinter van de Kennemerlijn tot Uitgeest, met een goede overstap op de IC, én het structureel maken van de spits IC op de Kennemerlijn.

Hoewel de Fietsersbond inschat dat die kleine wijziging van de OV-service onnodig is, maar het is wel een optie die onderzocht dient te worden. Zeker als het de keuze voor een ‘gelijkvloerse oplossing vergemakkelijkt.

10. Aandachtsgebied van de Fietsersbond

Merk op dat wij ons vooral richten op fietsveiligheid en fietsdoorstroming. We besteden bijvoorbeeld geen aandacht aan het positieve ‘stikstofeffect’ door het verplaatsen van de autoverkeersdruk naar de N203, het autoverkeer verder van N2000 gebied brengt.

Categorieën

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *